Hervonden Stad en Land 2023
Archeologie is in veel opzichten niet anders dan recherchewerk. De onderzoeker – of die nu een opgraving of een crime scene bekijkt – treft altijd een verzameling sporen en vondsten aan. Gezamenlijk vertellen ze een gedeeltelijk verhaal, maar vaak ligt de ontknoping juist in zaken die spoorloos zijn verdwenen. In Een prachtstuk zonder hoofd is de ‘hoofdverdachte’ nog aanwezig op de plaats des onheils, maar is de ontknoping nog een hele toer. Met de komst van straatverlichting werd de kans op onheil vanaf de 16e eeuw al een stuk kleiner. Straatverlichting in Groningen bevat de inventieve geschiedenis van openbare verlichting. Aan het begin van de 18e eeuw telde de stad al zo’n 350 lantaarns. In dezelfde periode ontvouwde de vestingbouwer Menno van Coehoorn zijn plan voor nog een stuk extra veiligheid voor Groningen. Ten zuiden van de stad verrees vanaf 1695 de Helperlinie, een machtige vesting die de stad moest beter moest beschermen tegen bombardementen van het kaliber 1672. Na het opheffen van de vesting in 1874 ging de Helperlinie – net als de 17e-eeuwse vestingwerken rondom de stad – tegen de vlakte. De linie verdween uit het zicht, maar niet uit het bodemarchief. In de bouwput voor de appartementen bij de Kempkensberg werden grote gemetselde delen van de Helperlinie teruggevonden. Dat deze grote delen slechts kleine brokjes van de linie waren, ontdekt u in Linie van Helpman beter in beeld.
