Ons gebouw
Het gebouw waar Monument & Materiaal is gevestigd, aan de Westerbinnensingel 48, is sinds 1991 een rijksmonument. Het werd gebouwd in 1893 door stadsbouwmeester Schram de Jong. Het gebouw was toen een bewaarschool en de school heette dan ook de Westerbewaarschool.
Westerbewaarschool
Bewaarscholen waren de voorlopers van de kleuterschool. Ze ontstonden aan het begin van de 19e eeuw tijdens de industriële revolutie. Steeds meer vaders en moeders gingen buitenshuis werken en er kwam behoefte aan plekken waar jonge kinderen opgevangen konden worden. In Groningen zijn naast de Westerbewaarschool ook de Zuiderbewaarschool uit 1849 (Nieuwstad 12) en de Noorderbewaarschool uit 1841 (Nieuwe Kijk in ’t Jatstraat 33) nog aanwezig.
Fröbelen
De Westerbewaarschool werd ingericht naar de inzichten van de Duitse pedagoog Friedrich Fröbel (1782-1852). Het pand kreeg zes lokalen en een grote speelplaats. Er kwam ruimte voor het ontdekken van vormen en kleuren met materialen als blokken en blokkendozen, papier om te vouwen en te vlechten, balspelen, tekenen, voorlezen, zingen en een zandbak om in te spelen.
Al ‘fröbelend’ met blokken, snippers of ander materiaal zouden de kleuters ontdekkend leren, zo was de algemeen aanvaarde opvatting.
Wat is er karakteristiek aan het gebouw?
Het gebouw is ontworpen in de zogenaamde eclectische stijl, waarbij elementen van verschillende stijlen of stromingen in één ontwerp worden gecombineerd. In dit gebouw worden neogotiek en neorenaissance gecombineerd. De naar de middeleeuwen verwijzende neogotiek komt tot uiting in de smeedijzeren muurankers en de uitbundige baksteenornamentiek, met waaier-, cirkel- en ruitvormige patronen. De neorenaissance zien we in de ‘oudhollandse’ hoge topgevels, gedecoreerd met horizontale accenten, en de rondbogen. Bijzonder is ook het ontwerp van de kozijnen met de fijnmazige roedeverdeling van de ramen.
Het pand is in de 20e eeuw een aantal keren ingrijpend verbouwd en het oorspronkelijke interieur is daardoor vrijwel helemaal verloren gegaan.
Sinds 1994: Monument & Materiaal
Sinds 1994 is het gebouw in gebruik als kantoor en depotruimte van de Stichting Monument & Materiaal en als gemeentelijke bewaarplaats voor bodemvondsten. De markante glas-in-lood scheidingswand is gemaakt met gebruik van ramen afkomstig uit het trappenhuis van de voormalige Vrijmetselaarsloge aan de Turfsingel. De oorspronkelijk in het glas-in-lood aanwezige symbolen van de Vrijmetselarij waren al eerder verwijderd en herplaatst in de nieuwe loge, ook aan de Turfsingel. In plaats daarvan kwamen de moderne logo’s van de gemeente Groningen en de Stichting Monument & Materiaal.
