Voor het Groningse erfgoed zou 2023 met recht een iconisch jaar genoemd kunnen worden. Natuurlijk is elk monument beeldbepalend, maar de objecten en plekken in deze aflevering van Hervonden Stad & Land drukken een stevig stempel op Stad en Ommeland. Zo ontdekt u in Van V&D naar Groot Handelshuis opnieuw het vermaarde warenhuis aan de Grote Markt en het Kwinkenplein. Begin 2023 is dit fraaie naoorlogse icoon opnieuw in gebruik genomen.

In De Friese schuur in het Groninger land nemen we u mee naar het buitengebied van Groningen en Ten Boer. De Friese schuur is daar al eeuwenlang het belangrijkste type boerenschuur. Dit type schuur blijkt de basis te zijn voor een veelzijdige doorontwikkeling van de boerderijen. Naast de Friese schuur vindt u ook een Drents object in dit jaarboek. In depot – uit depot doet verslag van de herplaatsing van een bedstedewand uit een in 1918 gebouwde Exlooër boerderij.

Aan de Ubbo Emmiussingel werd in 1893 een bijzondere villa opgeleverd. Huis Heymans, een manifest of een experiment? is de geschiedenis opgetekend van dit bijzondere ontwerp van H.P. Berlage, waarin filosofie, psychologie en architectuur samenkomen.

Hoe ook verdwenen monumenten nog steeds iconisch zijn, leest u in Verdwenen Harener hunebedden en veentjes in beeld. Van het handjevol Groningse hunebedden resteert alleen nog hunebed G1. De rest is verdwenen, maar door onderzoek van hun vindplaats en omgeving blijkt het steentijdlandschap nog uitstekend te herkennen.

Naast monumenten die het beeld van hun omgeving bepalen, kunnen beelden andersom ook bepalend zijn voor het monument of object zelf. Een 17e-eeuwse baardmankruik is het begin van In de voetsporen van Suetonius’ Twaalf caesars?, een iconografische zoektocht naar Frechener baardmankruiken met beeltenissen van Romeinse keizers.

In “Een bescheiden theaterwand” maken we opnieuw kennis met het monument voor Jan Evert Scholten in het Stadspark. Na een aanrijding door een auto was het gedenkteken bijna onherkenbaar beschadigd. De restauratie heeft het monument weer in topconditie gebracht. Tot slot treffen we nog een tweede Groningse industrieel: Joseph Elias van Hasselt. In 100 Jaar Van Hasselt’s klok ontrafelen we de geschiedenis van zijn markante straatklok op de hoek van de Verlengde Hereweg en de Helper Brink.